Jak skutecznie pogorszyć przestrzeń miejską?

Na tapecie plac Nowy Targ.

Na pewno czasem zastanawiacie się dlaczego niektóre miejsca są chętniej odwiedzane niż inne. I czemu pomimo schludnego wyglądu, ewidentnie wydanej masy pieniędzy na ów przestrzeń ludzie traktują je jak niewidzialne. Przemykają skrótami, zatrzymują się by zawiązać buta, a nie po to by porozmawiać, poczytać, porozmyślać. 

Myślę, że bolączką każdego projektanta jest, gdy przestrzeń stworzona dla ludzi umiera. Zamiast przyciągać - odpycha. Jest traktowana neutralnie i bez większych emocji. 

Można pomyśleć, że obskurne, zaniedbane przestrzenie skazane są na porażkę. A tu nie o wygląd się rozchodzi. Tylko o to, co można tam robić. Co oferuje dane miejsce, na jaką aktywność pozwala i do czego zachęca. Gdyby patrzeć wyłącznie na stronę estetyki i designu, to krakowski Kazimierz też powinien być wyludniony. Zabudowa oczywiście jest tam piękna. Bez dyskusji. Lecz ich wygląd nieco odstrasza, tymczasem spotkać tam można wielu błąkających się turystów, w każdej uliczce coś, co przykuwa wzrok, intryguje. Kazimierz przekuł wadę w zaletę i zaprosił ludzi. A ludzie sami odczarowali to miejsce. 

Wracając do placu i miasta. Projektować zawsze należy z ludźmi i dla ludzi. Trzeba spojrzeć na realia, poobserwować, porozmawiać z tymi, dla których to miejsce ma być przeznaczone. Nie zakładać z góry pewnych własnych wizji i z uporem maniaka je realizować. Ważne żeby skonfrontować je i projektować nie - rzeczy, tylko zachowania ludzkie. 

Kwestie, co do oceny placu są odmienne. Został nagrodzony przez architektów. Za to opinie mieszkańców są różne. I uważam, że to one są wyznacznikiem dobrej lub złej przestrzeni. Dobra przestrzeń to MIEJSCE. Nie miejsce na mapie, nie miejsce, które zajmuje pewną przestrzeń tylko MIEJSCE, które potencjalnie generuje ruch i pewne aktywności społeczne, daje możliwość zawarcia kontaktów społecznych, a w umyśle użytkownika istnieje jako przyjazne. Zapada w pamięć, a my sami możemy się z nim utożsamić, być jako mieszkaniec z niego dumnym. Dobry design i odnowienie czy podrasowanie nie umożliwia jeszcze dobrego użytkowania. To znaczy takiego, które wytwarza jakieś relacje. 

Dawniej plac nie spełniał swoje funkcji, teraz mam wrażenie też nie. Postawienie pierwszych leżanek we Wrocławiu nie załatwia sprawy. Można sobie zrobić przy nich zdjęcie i to wszystko. Leżanki są niefunkcjonalne. Na tyle daleko ustawione od siebie, że nie można porozmawiać, a na tyle za wąskie że nie można poleżeć razem. Siedzieć razem można okrakiem w szpagacie albo w poprzek bez oparcia. Nic dziwnego, że chętnych brak. A raczej są, ale Ci niechciani, o których miasto wolałoby zapomnieć. 

W świadomości ludzi plac istnieje jako betonowa pustynia z leżankami nie wiadomo po co i dla kogo. Nawet te kilka drzew zepchniętych na ubocze nie ratuje sytuacji. Rozumiem, że pod spodem jest parking. Przed dworcem głównym też jest, a znalazło się jednak miejsce na "trochę" zieleni. Co jak co, ale porównując te dwa miejsca, zdecydowanie plac przed dworcem ze swoimi mankamentami wypada dużo lepiej. 

Stare kasztanowce są białe, młode różowe

Ławki wbrew pozorom są drewniane

Niestety Plac Nowy Targ nie ma nic do zaoferowania. Nie miał i nie ma. Smutne. Co półroczne jarmarki wcale nie zatrzymają tam ludzi. Co z tego, że jest schludnie, jak mentalnie jest ogromną, pustą przestrzenią, zupełnie bezduszną. 

Czas pokaże czy fontanna i gastronomia, która ma powstać coś zmienią. Z dużym zaciekawieniem będę obserwować to miejsce. Tym bardziej, że jak wiadomo liczy się pierwsze wrażenie, które w tym przypadku zostało już zaprzepaszczone.

Szkoda tylko, że wydano pieniądze na coś, co nie funkcjonuje prawidłowo. Projektant zawsze ma jakieś ograniczenia, ale zawsze po jego stronie zostaje wygląd i funkcjonalność. A jego rolą jest zejście do poziomu użytkownika i wykorzystanie swoich umiejętności do kreowania indywidualnych przestrzeni w zgodzie nie tylko z sobą, ale otoczeniem urbanistycznym i ludźmi korzystającymi z ów miejsca. 

Pozdrawiam ciepło, Aga